Gerlach – szczyt korony Tatr
Gerlach, inaczej nazywany też Gierlach a po słowacku Gerlachovský štít, jest najwyższym szczytem całych Tatr oraz Karpat należącym do tzw. Korony Europy. Góra leży w Tatrach Wysokich i liczy sobie 2655 m wysokości.
Budowa
Masyw góry Gerlach posiada kilka równorzędnych wierzchołków. Pierwszy z nich to wierzchołek zwornikowy Zadni Gerlach wraz z główną granią. Od głównego szczytu oddziela go Przełęcz Tetmajera. Kolejne szczyty to Wyżnie Gerlachowskie Wrótka, Pośredni Gerlach, Pośrednie i Niżnie Gerlachowskie Wrótka a także Gerlachowska Czuba. Komplet dopełnia wierzchołek Mały Gerlach. Masyw jako całość wyraźnie dominuje nad doliną Wielicką od strony południowo zachodniej. Od północno wschodniej sąsiaduje z Doliną Batyżowiecką natomiast z Kaczą od południa.
Nazwa
Góra zawdzięcza swoją obecną nazwę żyjącemu w XIV wieku Gerlachowi von Georgenbergowi, który zasiedlał północną część spisza i założył wiele wsi. Na przestrzeni dziejów nazwa zmieniała się kilkukrotnie. Słowacy nazywali górę Szczytem Franciszka Józefa, Szczytem Legionistów albo Szczytem Stalina. Nazwa aktualnie obowiązująca został nadana w 1959 roku.
Historia
Brak jest historycznych wzmianek na temat pierwszych turystycznych wejść. Istnieje przypuszczenie, że pierwsi dokonali tego w 1834 roku tatrzańscy przewodnicy Johann Still z Martinem Spitzkopf-Urbanem oraz dwaj anonimowi koziarze w trakcie polowania na kozice. W 1855 szczyt zdobyli dwaj polscy botanicy Zygmunt Bośniacki i ks. Wojciech Grzegorek. W końcówce lat 60. XIX wieku na Gerlach weszło dwóch austriackich inżynierów prowadzących prace kartograficzne. W 1905 roku miało miejsce pierwsze zimowe wyjście. Dokonali tego Janusz Chmielowski i Károly Jordán, którym towarzyszyli przewodnicy Klemens Bachleda, Johann Franz oraz Paul Spitzkopf-Urban. W 1907 roku na szczycie stanął metalowy krzyż.
Na górę warto wejść ze względu na rozległą panoramę. Z Gerlacha rozciąga się widok na takie miejsca jak Hawrań, szczyty Jaworowy, Lodowy, Durny oraz Łomnicę. Z wierzchołków zobaczymy też dolinę Staroleśną oraz Wielicką. Góra Gerlach nie jest dostępna znakowanym szlakiem i nie nadaje się do samodzielnego zdobywania. Jest możliwe wejście z przewodnikiem.
